Τα εκπαιδευτικά προγράμματα θεωρούνται ένα εναλλακτικό είδος διδασκαλίας και δίνουν τη δυνατότητα στους μαθητές να αφομοιώσουν αποδοτικότερα τη διδακτέα ύλη μέσα από πρωτότυπες μορφές διδασκαλίας που προϋποθέτουν τη δραστηριοποίηση και την ενεργητική συμμετοχή τους.

Τα προαιρετικά εκπαιδευτικά προγράμματα είναι καινοτόμες δράσεις που προσφέρουν μια διαφορετική προσέγγιση της γνώσης .Συνοδεύονται με νέες εναλλακτικές διδακτικές μεθόδους και φιλοσοφία και προάγουν το γενικό σκοπό της εκπαίδευσης (Ν.1566 ) που κινείται στο σχήμα:

Γνώσεις- Δεξιότητες- Στάσεις- Αξίες- Συμπεριφορές

Είναι προγράμματα που δεν υπαγορεύονται από το επίσημο αναλυτικό πρόγραμμα, αλλά έχουν ως αφετηρία τους την πρωτοβουλία και την ευαισθησία κάποιων εκπαιδευτικών που αγωνίζονται καθημερινά να αλλάξουν το σχολείο «από μέσα»


Στόχοι των καινοτόμων προαιρετικών προγραμμάτων

Βασικός στόχος, σύμφωνα με την επίσημη πολιτεία, είναι η «αλλαγή στάσης και συμπεριφοράς των μαθητών, η ενίσχυση της υπευθυνότητας, της αυτοπεποίθησης, της προσωπικότητας και της ικανότητας του μαθητή για την υιοθέτηση θετικών τρόπων και στάσεων ζωής». Στους στόχους που αφορούν άμεσα τους μαθητές μπορούμε να προσθέσουμε την ανάπτυξη δεξιοτήτων, την κοινωνικοποίηση και δραστηριοποίησή τους με την ανάληψη πρωτοβουλίας ώστε να οδηγηθούν στην αυτοπραγμάτωση και την παραγωγή γνώσης.